In dit dossier kom je alles te weten over de digitale meter. Wat de meter is, hoe de installatie verloopt, wat de voordelen zijn van de digitale meter, en of die meter je energiefactuur duurder zal maken.

De overheid heeft beslist dat er vanaf 2019 geen oude meters met draaiteller meer zullen worden geïnstalleerd. Wanneer je dus een nieuwe woning bouwt, of je meter aan vervanging toe is, zal je voortaan van een digitale meter gebruikmaken. Die meter zorgt ervoor dat je meteropname automatisch gebeurt, en dat je veel nauwkeuriger op de hoogte bent van je verbruik. 

Je leest ook het belang van de digitale meter voor eigenaars van zonnepanelen en de budgetmeter. 

Wat is de digitale meter? 

De digitale of ‘slimme’ meter zal binnenkort je oude meter met draaiteller vervangen. Net zoals je oude meter meet de digitale meter je elektriciteits- en/of gasverbruik.

Het verschil is dat de digitale meter een elektronisch display heeft in plaats van het klassieke telraampje, en beschikt over communicatietechnologie: je meter staat dus rechtstreeks in verbinding met je netbeheerder. Je kan hem ‘slim’ maken, door hem aan je smartphone of huishoudapparaten te koppelen. 

Wat doet de digitale meter? 

• Hij stuurt je meterstanden rechtstreeks door naar de netbeheerder: dat hoef je zelf dus niet meer te doen, er komt ook geen meteropnemer meer langs.
• Hij toont je erg gedetailleerd wat je verbruikt, zodat je daar op kan inspelen.
• Je kan hem koppelen met andere apparaten.
• Ook als je van tarief wilt veranderen (enkelvoudig of tweevoudig) kan dat eenvoudig van op afstand. Bij installatie van je meter is dit gratis, als je later wilt overschakelen betaal je een administratieve kost van 8,43 euro (excl. btw) of 10,2 euro (incl. btw).

Wanneer je je digitale meter koppelt met andere apparaten, verander je hem eigenlijk in een  slimme meter.

Het is bijvoorbeeld mogelijk om de digitale meter te linken met je smartphone. Op die manier bekijk je in real time hoeveel je verbruikt.

Het is ook mogelijk om de digitale meter te koppelen aan slimme huishoudapparaten.
Op die manier wordt kan het verbruik van die apparaten worden gemeten en eventueel aangepast. Het stelt je met andere woorden in staat om sluipverbruik te verminderen of zelfs te vermijden. 

De digitale meter maakt het bovendien mogelijk om alleen maar energie te verbruiken wanneer die het goedkoopst is (bv. aan nachttarief), en om energie meteen te verbruiken wanneer je die zelf hebt opgewekt (bv. bij zonnepanelen). 

Wanneer wordt mijn oude meter vervangen?

Als je sinds juli 2019 een nieuw huis hebt gebouwd, heb je nu al een digitale meter. 

Sindsdien worden er namelijk geen oude meters met draaiteller meer geïnstalleerd. Als je nu een nieuwe meter bestelt bij je netbeheerder zal die ook automatisch digitaal zijn.

Wie heeft er recht op de automatische plaatsing van een digitale meter? :

• Gezinnen met een klassieke energiemeter die na 1 juli 2019 zonnepanelen hebben geplaatst.
• Gezinnen met een klassieke energiemeter die na 1 juli 2019 een budgetmeter kregen toegewezen.
• Iedereen van wie de energiemeter defect is, en vervangen moet worden.
• Gezinnen waar de energiemeters van vervangen moeten worden naar aanleiding van werken in de straat.

Bij deze doelgroepen wilt de netbeheerder voor het einde van 2022 een nieuwe meter hebben geplaatst: :

• Gezinnen die al voor 1 juli 2019 zonnepanelen hadden (voor eind 2022).
• Iedereen die al voor 1 juli 2019 een actieve budgetmeter had (voor eind 2021)

Je zal dan op de hoogte worden gesteld van wanneer er iemand langskomt om de nieuwe meter te installeren. 

Hoe zit de installatie in elkaar? 

De digitale meter maakt net zoals je oude meter met draaiteller gebruik van de 25D60-standaardopstelling. 

Dit wilt zeggen dat als je meter niet ouder is dan 25 jaar, je meterkast niet volledig vervangen hoeft te worden, alleen het deksel. 

Is je meterkast ouder dan 25 jaar? Dan zal die wél vervangen moeten worden

Wanneer de netbeheerder zelf het initiatief neemt, gebeurt de installatie volledig gratis. 

Wil je op eigen initiatief je meter laten vervangen? De standaardkost van een digitale meter is 88 euro (incl. 21% btw), meterkast niet inbegrepen. 

Is er een stopcontact nodig voor mijn digitale meters?

Zowel je digitale meter voor elektriciteit als gas werkt op een batterij, die zo’n 15 jaar meegaat. Je digitale meters zullen dus geen last hebben van stroomonderbrekingen. 

Welke gegevens kan ik aflezen van de digitale meter?

De digitale meter geeft je meer informatie over je energieverbruik. Je kan je verbruik aflezen in dag- en nachtverbruik 

Als je zelf energie opwekt  (bijvoorbeeld met zonnepanelen), dan meet de digitale meter de afname en de injectie afzonderlijk. Het komt er dus op neer dat je veel bewuster kunt zien wat je afneemt en opwekt.

Op het display van de digitale meter zal je ook de kwaliteit van de energielevering kunnen bekijken: de spanning kan je meteen aflezen. 

Digitale meters geven je ook gedetailleerde informatie over je energieverbruik, waarmee je concreet aan de slag kunt, via het display of gratis en online via het Fluvius-energieportaal.

Ben ik als klant zeker dat een digitale meters even nauwkeurig werken als klassieke meters?

Digitale meters voldoen aan dezelfde meetnormen als de je oude meter met draaiteller. Ze zijn dus even nauwkeurig. De meters die geplaatst worden, worden eerst grondig gecontroleerd door de netbeheerder. 

Zorgt de digitale meter ervoor dat ik meer zal betalen voor energie?

De overheid wilt ervoor zorgen dat alle gezinnen in Vlaanderen binnen afzienbare tijd over zo’n digitale meter beschikken. Daar hangt natuurlijk een prijskaartje aan. Die kostprijs wordt logischerwijs verdeeld over alle Vlamingen. Daarom zal de impact op de distributienettarieven klein zijn.

Volgens berekeningen van de VREG zou een gemiddeld gezin jaarlijks ongeveer 15 euro meer voor elektriciteit en 12 euro meer voor aardgas betalen. 

Hierbij is nog geen rekening gehouden met energiebesparingen die je dankzij de digitale meter zal doen. 

Het tarief voor een nieuwe aansluiting of vervanging blijft nagenoeg onveranderd. 

Zoals reeds vermeld zou een nieuwe digitale meter je 88 euro (incl. 21% btw) kosten, meterkast niet inbegrepen. 

Hoe worden mijn gebruiksgegevens verstuurd?

De communicatiemodule van je digitale meter is verbonden met het 4G-netwerk, net als je smartphone. De netbeheerder maakt gebruik van de meest geavanceerde beveiligingstechnieken. Je gegevens worden dus versleuteld.

Bovendien communiceren je digitale meters ook draadloos met elkaar: je digitale gasmeter staat in verbinding met je digitale elektriciteitsmeter. 

Ook die gegevens worden versleuteld volgens Europese veiligheidsnormen.

Zowel consumenten als prosumenten blijven eigenaar van hun gegevens.  

De Vlaamse overheid bepaalt expliciet wie ze mag gebruiken, bijvoorbeeld je energieleverancier om een factuur op te maken. Wie de gegevens voor andere doeleinden wil gebruiken, zal daarvoor expliciet jouw toestemming moeten vragen.

Wat als ik een budgetmeter heb? 

Als je na 1 juli 2019 een budgetmeter hebt gekregen, zal de netbeheerder die binnenkort automatisch vervangen door de digitale budgetmeter. 

In feite zien de budgetmeter en de digitale meter er hetzelfde uit: je kan gegevens als schuld, krediet en verbruik zelf aflezen via het elektronische display.

Er is wel een verschil in werking: de digitale meter zal niet langer werken met oplaadkaarten. 

Om je saldo op peil te houden, zal je betalingen moeten uitvoeren via het webportaal van je netbeheerder. Het is ook mogelijk om dat via overschrijving te doen, maar het zal dan langer duren vooraleer je betaling verwerkt is. 

Het is dankzij de digitale budgetmeter dat je nauwkeurig op de hoogte kan blijven van je saldo, je verbruik en klantgegevens. Het is zelfs mogelijk om meldingen te ontvangen via e-mail of sms, als je dit instelt via het webportaal. Je wordt dan verwittigd wanneer je saldo een bepaalde grenswaarde heeft bereikt. 

Als je schulden bij de netbeheerder zijn afgelost, en je budgetmeter dus niet langer nodig is, zal het toestel eenvoudig verder werken als een digitale meter. Hier hoef je niets voor te doen. 

Heb je maar voor één vorm van energie een budgetmeter? Ook dan zullen je andere meters vervangen worden. Het is namelijk de bedoeling om elk Vlaams gezin, of dat nu over een budgetmeter beschikt of niet, te voorzien van digitale meters voor 2032. Bovendien kost zo’n automatische installatie je helemaal niets. 

Wat als ik zonnepanelen heb? 

Eigenaars van zonnepanelen krijgen voorrang bij het plaatsen van een digitale meter. De Vlaamse overheid wil alle prosumenten die van zonnepanelen gebruikmaken, ten laatste in 2022 van een digitale meter voorzien. 

Wat is nu het verschil met je oude meter?

Je oude meter draaide terug wanneer je energie opwekte die terug naar het net ging. Ook de digitale elektriciteitsmeter kan terugdraaien, maar dat gebeurt op een virtuele manier.

Wat je hebt verbruikt (af te lezen op de afnameregisters) wordt verminderd met wat je hebt geïnjecteerd (af te lezen op de injectieregisters). Je oude meter maakte dit onderscheid niet, en je kon dus niet aflezen wat je verbruikt dan wel zelf opgewekt had.

Je bent veel meer op de hoogte van wat je opwekt en afneemt. Zo kan je slim omgaan met je zonnepanelen, en de energie die je produceert ook meteen verbruiken: zo blijft je prosumententarief zo laag mogelijk omdat je geen gebruikmaakt van het distributienetwerk.

Nog een extra tip: het verbruik dat wordt geregistreerd door de slimme meter, zal afwijken van de teller van je zonnepanelen. 

Hoe dat komt? De slimme meter geeft alleen aan wat je aan het net teruggeeft (na afhouding van je onmiddellijke verbruik), terwijl de meter van je zonnepanelen je totale energieproductie toont. 

Tarieftypes voor eigenaars van zonnepanelen

Sinds juli 2019 heb je als prosument de keuze voor twee tarieftypes:

Het standaardsysteem 

Dit was ook het geval bij je oude elektriciteitsmeter. 

Als je zonnepanelen nog geen 15 jaar oud zijn, dan wordt dit systeem automatisch gebruikt na de plaatsing van een digitale meter. 

Hier zijn je netkosten samengesteld uit twee elementen:

• Je netto-afname (bij de digitale meter berekend door de kWh die je van het net hebt afgenomen, te verminderen met de kWh die je op het net injecteerde),
• Het prosumententarief. Op basis van het vermogen van je omvormer betaal je een extra kost voor het gebruiken van het distributienetwerk. Dit omdat je zowel energie injecteert als afneemt. 

Het nieuwe nettarief 

Je kan voor dit tarief kiezen in plaats van het prosumentarief.

Volgens het nieuwe tarief worden de netkosten berekend op basis van jouw bruto-afname. 

Concreet is dat de kilowattuur die je van het net hebt afgenomen, zonder dat er rekening wordt gehouden met wat je hebt geïnjecteerd. 

Voor wie slim omgaat met de opgewekte energie, en die ook meteen verbruikt, zal dit tarief voordeliger zijn dan het oude tarief. 

De digitale meter wijzigt niets aan de energiekost (prijs per kilowattuur) en heffingen (de energiebijdrage, de federale bijdrage en de bijdrage energiefonds) op je elektriciteitsfactuur. 

Lees ook ons uitgebreide dossier over zonnepanelen.

Kunnen we je nog ergens mee helpen, of heb je een vraag over een vergelijking? 

Laat ons iets weten, dan helpen wij je met plezier verder!